KALIN BAĞIRSAK (Intestinum Crassum)
- Kalın bağırsak sindirim sisteminin ince bağırsaktan sonra gelen kısmıdır.
- Caecum (kör bağırsak)' da başlar e canalis analis (anal kanal)' te son bulur.
- Kalın bağırsak; artık sindirimi tamamlanmış, emilimi ise tamamlanmak üzere olan bulamacın son olarak geçtiği organdır.
- Kalın bağırsak, bulamaçtan su, elektrolit ve tuzların emiliminin olduğu kısımdır.
- Kalın bağırsaktaki bu emme olayı sonucu dışkı daha katı bir hale gelir.
- Kalın bağırsakta bulunan salgı bezleri sayesinde dışkı kayganlaştırılır.
- Dışkı, kalın bağırsakta depolanır.
- Dışkı= Faeces
- Kalın bağırsağın boyu= 1,5 m.
Kalın Bağırsağın Bölümleri:
- Caecum (kör bağırsak)
- Colon ascendens
- Colon transversum
- Colon descendens
- Colon sigmoideum
- Rectum
- Canalis analis
- Rectum ve canalis analis, pelvisin içinde yer alır. Diğer kısımlar karın boşluğunda bulunur.
1. CAECUM
- Karın sağ alt kadranda bulunur.
- İnce bağırsağın ileum' undan sonra gelir.
- Ostium ileale= İleum' un caecum' a açıldığı yer.
- İleum ile caecum arasındaki kapak oluşumu= valva ileocaecalis
- Valva ileocaecalis, kalın bağırsağa gelen bulamacın ince bağırsağa geri kaçması önler ve kalın bağırsağa geçecek bulamacın miktarını ayarlar.
- Caecum, colon ascendens ile devam eder.
- Caecum' un mesemterium' u yoktur. Periton ile kaplıdır.
- Oldukça hareketlidir.
- Caecum, kalın bağırsağın en geniş çaplı kısmıdır.
- Appendix vermiformis= Caecum' un ucunda bulunur. Körelmiş bir lenfoid dokudur. Şekil olarak solucana benzer. Periton ile sarılıdır. İleum'un mesenterium'una tutunur. Spina iliaca anterior superior (SİAS) ile umbilicus (göbek deliği) arasında bulunur. Bulunduğu yer çok değişkenlik gösterir. İltihaplandığında apandisit görülür.
- Netter Anatomi Atlası'ndan alınmış, üzerinde düzenlemeler yapılmıştır.
- Gastro-ileal refleks= Besin mideye geçtiğinde ince bağırsakta kontraksiyon (kasılma, büzülme) başlar ve bulamaç, ince bağırsaktan kalın bağırsağa geçer.
COLON:
3.Colon ascendens
- Kalın bağırsağın yukarı çıkan kolonudur.
- Caecum' dan daha dardır.
- Yükselir ve flexura coli dextra' yı oluşturur.
- Flexura coli dextra= Colon ascendens'in yukarıda sağa dönmesi sonucu orada oluşan dirsek şeklİndeki oluşumdur.
3. Colon transversum
- Kalın bağırsağın yatay düzlemde ilerleyen kolonu.
- Colon ascendens, flexura coli dextra'dan sonra colon transversum olarak devam eder.
- Colon transversum, flexura coli sinistra'ya kadar devam eder.
- Bu kolonun yeri kişiden kişiye veya bir kişide farklı dönemlerde farklı olabilir.
- Flexura coli sinistra= Colon transversum'un aşağı doğru dönmesiyle oluşan dirsek şeklindeki oluşumdur. Colon transversum ve colon descendens' in arasında bulunur.
- Mesocolon transversum= Colon tranversum' u karın arka duvarına asar. Periton kaynaklıdır.
4.Colon descendens
- Kalın bağırsağın aşağı inen kolonu.
- Colon ascendens' ten daha derinde bulunur.
- Çapı, bundan önceki kalın bağırsak bölümlerinden daha dardır.
5.Colon sigmoideum
- Colon descendens' ten sonra gelir.
- Yatay bir S harfine benzer.
- Rectum ile devam eder.
- Colon sigmoideum periton ile sarılıdır.
- Konumu ve şekli çevresinde organlara göre değişir.
- Mesolon sigmoideum yapısı bulunur.
❗Colonu ince bağırsaktan ayıran bazı yapılar bulunur.
- Teaniae coli= Colon ascendens, transversum ve descendens üzerinde bulunan uzunlamasına bant oluşumu.
- Haustra coli= Colonun kese oluşumları. Teaniae coli'den başlayıp dış tarafa uzanır.
- Appendices epiploicae=Küçük yağ keseleri.
6. RECTUM
- Anal kanaldan önce gelen kısımdır.
- Faeces (dışkı) rectum ve canalis analis'te bekler.
- Rectum; superior, medial ve inferior olmak üzere üç bölümden oluşur.
- Faeces, superior kısımda bekler.
- Sacrum ve coccyx' in önünde, öne doğru bir dirsek oluşturur= Flexura sacralis
- Rectum' daki mukoza katlantıları, rectum boşken gözükür. Rectum dolduğunda bu katlantılar görünmez.
7. CANALIS ANALIS
- Sindirim sisteminin son kısmıdır.
- Anus'te sonlanır.
- Burada çok yoğun bir şekilde venler bulunur. Bu venlerin tıkanması sonucu hemoroid (bağsur) oluşur.
- Canalis analis'in iç yüzeyindeki mukoza katlantıları=columnae anales
- Canalis analis'teki yağ ve ter bezlerinin bulunduğu alan= zona cutanea
- Zona cutanea, deri ile kaplıdır.
- Anus' ün etrafında kaslar bulunur:
- m. sphincter ani internus: İnternal anal sphincterler
- m. sphincter ani externus: External anal sphincterler
- M. sphincter ani internus:
- Rectum'un canalis analis ile birleştiği noktada oluşur.
- Rectum'un kasları kalınlaşarak m. sphincter ani internus'u oluşturur.
- m. sphincter ani externus'un iç kısmında bulunur.
- İstemdışı çalışır.
- M. sphincter ani externus:
- Canalis analisin çevresini sarar.
- Çizgili kas yapısındadır ve istemli çalışır.
- Üç kısmı vardır:
- pars subcutanea= Derinin hemen altında bulunur.
- pars superficialis= Pars subcutea'nın derininde bulunur.
- pars profundus= En derinde bulunan kısımdır.
HERKESE İYİ ÇALIŞMALAR...😇😇😇